Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh: Việc khai thác đất hiếm cần chế biến sâu để phục vụ công nghiệp chip bán dẫn

Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh: Việc khai thác đất hiếm cần chế biến sâu để phục vụ công nghiệp chip bán dẫn

Sáng 4/6, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì và điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội khóa XV tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp 7. Sau phát biểu mở đầu phiên chất vấn của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề đầu tiên thuộc lĩnh vực tài nguyên – môi trường.

Nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường sẽ tập trung vào việc quản lý, khai thác, bảo vệ tài nguyên biển quốc gia; Tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về an ninh nguồn nước; giải pháp phòng, chống tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu, suy giảm, ô nhiễm nguồn nước; Giải pháp nghiên cứu, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên khoáng sản làm vật liệu xây dựng và tài nguyên, khoáng sản quý hiếm. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh là người trả lời chính.

Mở đầu phiên chất vấn, các đại biểu đặt câu hỏi về vấn đề khai thác về chế biến đất hiếm, việc lấy cát biển san lấp cho các dự án và vấn đề luật hóa cơ chế đặc thù trong khai thác khoáng sản.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh lần đầu đăng đàn trả lời chất vấn

Trả lời đại biểu Quốc hội về vật liệu san lấp, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, sự đồng lòng của các địa phương nên đến nay  đã thực hiện cơ chế đặc thù về việc cấp vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm quốc gia, dự án cao tốc. Chính phủ cũng ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai; đồng thời chỉ đạo và Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành các hướng dẫn về vật liệu xây dựng cho các dự án, nhờ vậy đến nay, tiến độ của các dự án này đạt yêu cầu đề ra.

Bộ trưởng khẳng định, cơ chế đặc thù của Quốc hội cho phép đã được triển khai rất hiệu quả. Để luật hóa nội dung này, theo luật hiện hành quy trình cấp mỏ giống như kim loại quý và chưa được phân loại, phân nhóm. Để xử lý vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì soạn thảo trình Chính phủ trình Quốc hội Luật Địa chất và khoáng sản, trong đó đã phân loại 4 nhóm khoáng sản: kim loại quý, vật liệu xây dựng cao cấp, vật liệu xây dựng thông thường và vật liệu đất đá sỏi. Trong đó, vật liệu đất đá sỏi sẽ được phân cấp cho các địa phương và không phải cấp phép mỏ nữa mà chỉ cần đăng ký, sau đó nộp nghĩa vụ thuế theo quy định.

Đối với chất vấn đại biểu về phương án sử dụng cát biển, Bộ trưởng cho biết, việc sử dụng vật liệu cát cho các dự án trọng điểm quốc gia, đặc biệt là đường cao tốc rất khó khăn. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo bộ ngành liên quan nghiên cứu sử dụng cát biển. Hiện nay, dự án thí điểm của Bộ Giao thông vận tải trong tiến hành san lấp và xây dựng đường giao thông. Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao nhiệm vụ đánh giá trữ lượng khu vực để lấy cát biển.

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thành đánh giá trữ lượng khu vực Sóc Trăng, với trữ lượng có thể lấy ngay là 145 triệu mét khối. Bộ trưởng cho biết, trữ lượng rất lớn và hiện nay cát biển đã được sử dụng san lấp và sử dụng trong các khu kinh tế, khu công nghiệp và các dự án ven biển.

Về lo ngại của đại biểu về nguy cơ nhiễm mặn, Bộ trưởng khẳng định cần đánh giá tác động môi trường, tốt nhất sử dụng ở khu vực đã nhiễm mặn. Tùy theo công trình, dự án sẽ được đánh giá tác động, với nguyên tắc không được để ảnh hưởng đến nước mặt. Bộ Xây dựng sẽ có quy trình cụ thể về từng công trình xây dựng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về chiến lược khai thác, chế biến đất hiếm của Việt Nam, Bộ trưởng khẳng định, Việt Nam có trữ lượng tương đối lớn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang triển khai Đề án điều tra cơ bản, sau khi hoàn thành sẽ báo cáo Thủ tướng. Đồng thời khẳng định quan điểm, việc khai thác, chế biến cần tính đến chế biến sâu, chế biến tinh, phục vụ cho các ngành công nghiệp Việt Nam, nhất là công nghiệp chíp bán dẫn, hướng tới xuất khẩu.

Thực trạng trước đây việc chế biến sâu chưa được nghiên cứu tổng thể. Thủ tướng cũng giao Bộ ngành, địa phương có tiềm năng phải tăng cường quản lý về đất hiếm. Có mỏ ở sâu, phân tán nhỏ lẻ nên phải quản lý để tránh buôn bán, khai thác trái phép.

Nhật Quang

FILI