Bitcoin đã tăng gần 60% trong năm nay, trong khi giá vàng cũng tăng hơn 20%, theo các chuyên gia, điều này đang tạo ra một cảm giác hỗn loạn trên thị trường. Tình trạng này có phải xuất phát từ việc nợ công của Mỹ đang tăng mạnh?
Mặc dù việc mua mạnh từ các quỹ ETF được cho là lý do đẩy giá Bitcoin tăng mạnh, vàng lại tăng do dự đoán về Mỹ sẽ giảm lãi suất. Nhưng điều gì đang khiến các nhà đầu tư trong cả hai thị trường này đặc biệt quan tâm đến nợ chính phủ Mỹ đang tăng mạnh?
Mối lo ngại về nợ công của Mỹ
Sự lo ngại về tình trạng nợ công gia tăng ở Mỹ được xem là một trong những yếu tố chính đẩy giá của cả vàng và bitcoin tăng cao trong thời gian gần đây, mặc dù thị trường trái phiếu kho bạc vẫn đang tương đối lạc quan về triển vọng tài chính của nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Theo thông tin từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, thâm hụt ngân sách của Mỹ đã tăng lên 1,7 nghìn tỷ USD vào năm tài khóa 2023 và được dự kiến sẽ đạt 2,6 nghìn tỷ USD vào năm 2034. Trong khi đó, nợ công do chính phủ Mỹ phải chịu, đo lường bằng phần trăm của GDP, dự kiến sẽ tăng lên mức kỷ lục 106% vào năm 2028. Sự tăng này so với mức 97% trong tài khóa 2023, đồng thời nợ công cũng đã tăng vọt lên 27 nghìn tỷ USD từ mức 17 nghìn tỷ USD ở đầu năm 2020 và 5 nghìn tỷ USD vào năm 2007.
Tình trạng nợ công Mỹ đang tăng nhanh vượt ra ngoài khả năng kiểm soát, và điều này thu hút sự chú ý khi các khoản thanh toán chịu lãi suất chiếm phần lớn trong ngân sách chính phủ, thậm chí có tháng vượt quá mức chi tiêu cho quốc phòng. Sự tăng kỷ lục của nợ công với tốc độ không ổn định có nguy cơ gây ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế của Mỹ.
Thâm hụt ngân sách Mỹ.
Sự mất giá của tiền USD
Theo các nhà quan sát thị trường, quỹ đạo nợ nần ngày càng tồi tệ này đã thúc đẩy nhu cầu đối với bitcoin và vàng, thường được sử dụng như những hàng rào chống lạm phát và sức mua ngày càng giảm đối với đồng Mỹ kim.
Brad Bechtel, người phụ trách ngoại hối toàn cầu của công ty Jefferies cho biết: “Những lo ngại về chu kỳ nợ của Mỹ, sự mất giá của tiền USD – và đặc biệt là tiền định danh – là khởi nguồn cho những câu chuyện trên thị trường hiện nay”.
Theo ông Bechtel: “Điều đó thúc đẩy các nhà đầu tư phân bổ nhiều vốn hơn cho những thứ như bitcoin” và đối với vàng “họ thậm chí còn dồn nhiều tiền hơn cho nó”. “Những lo ngại về việc tiền định danh nói chung giảm giá trị là một trong những động lực thúc đẩy các nhà đầu tư đến với vàng.
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ phần lớn phản ánh kỳ vọng về chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed). Đôi khi, lợi suất trái phiếu cũng bị ảnh hưởng bởi nguồn cung nợ gia tăng, mặc dù quỹ đạo tài chính dài hạn không còn là yếu tố quan trọng trên thị trường.
Ngân hàng trung ương Mỹ đã không ngừng mua trái phiếu kho bạc nhằm nỗ lực kích thích tăng trưởng, điều này có thể kéo lợi suất trái phiếu giảm xuống và làm gia tăng nguồn cung USD.
Sức mua USD đang sụt giảm.
Những yếu tố chính khác thúc đẩy sự quan tâm đến bitcoin và vàng.
Sự gián đoạn trong nguồn cung, do hưởng từ đại dịch Covid-19, tắc nghẽn logistics, và các biến động địa chính trị gần đây đã góp phần làm tăng áp lực về lạm phát và giá cả.
Lawrence H. White, giáo sư kinh tế tại Đại học George Mason, lý giải: “Do những lý do này, mọi người đều quan tâm đến vàng và bitcoin, vì lạm phát không ổn định trong vài năm qua.”
Điều đáng lo ngại hơn là nợ và thâm hụt ngày càng tăng, mặc dù chúng ta đang ở trong một thời kỳ hòa bình với nền kinh tế đang hoạt động ở mức toàn dụng lao động. Ông White cũng lưu ý rằng, mặc dù nền kinh tế Mỹ cần phải có một mức thặng dư lớn, nhưng thực tế là chúng ta vẫn chưa đạt được điều đó. Ông giải thích: “Vì vậy, trong cuộc suy thoái tiếp theo, chúng ta sẽ thấy nợ nần tăng vọt hơn nữa.”
Tất nhiên, cũng có những yếu tố chính khác đóng vai trò trong sự quan tâm đến bitcoin và vàng.
Bitcoin đã nhận được sự hỗ trợ từ các quỹ giao dịch trao đổi (ETF) mới, thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư hơn. Sự kiện halving lần thứ 4 cũng đã góp phần đẩy giá của Bitcoin tăng mạnh trong thời gian gần đây, với mức cao kỷ lục 73.803 USD/1 Bitcoin vào tháng 3/2024.
Diễn biến giá Bitcoin.
Tương tự, giá của vàng cũng tăng vọt do nhiều lý do khác nhau. Cụ thể, giá vàng được thúc đẩy mạnh mẽ bởi kỳ vọng về việc ngân hàng trung ương Mỹ sẽ cắt giảm lãi suất và tiến hành mua hàng, nhằm đa dạng hóa dự trữ của họ.
Điều này một phần là do lo ngại về lạm phát và cũng là một cách để bảo vệ giá trị tài sản trước các biện pháp trừng phạt có thể xảy ra trong trường hợp tranh chấp địa chính trị.
Giá vàng tuần trước đã đạt kỷ lục 2.431 USD/ounce
Diễn biến giá vàng.
Yếu tố chính khi lựa chọn danh mục đầu tư của nhiều nhà đầu tư
Tuy nhiên, tình hình tài chính của Mỹ ngày càng xấu đi vẫn là động lực chính đối với một số nhà đầu tư khi lựa chọn danh mục đầu tư. Mặc dù có nhiều yếu tố khác cũng đóng vai trò quan trọng.
Michael Hartnett, chiến lược gia đầu tư tại Ngân hàng Bank of America, nhận định rằng sự tăng giá của cổ phiếu công ty vàng và công nghệ gần đây phản ánh “tình trạng tài chính tồi tệ của chính phủ Mỹ”, một điểm mạnh mẽ cho những chính sách kiểm soát lãi suất như kiểm soát đường cong lợi suất để ngăn chặn khủng hoảng nợ.
Trong khi kiểm soát đường cong lợi suất, ngân hàng trung ương sẽ mua trái phiếu để duy trì lãi suất mục tiêu, điều này có thể làm giảm chi phí vay của chính phủ.
Nợ của Chính phủ Mỹ tăng nhanh.
Tuy nhiên, dù có những biến động trong tình hình tài chính, các chỉ số thị trường trái phiếu Kho bạc cho thấy không có sự chú ý đáng kể, theo Nicholas Colas, đồng sáng lập của DataTrek Research.
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm hiện đang thấp hơn nhiều so với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 3 tháng. Lợi suất thực 10 năm, một chỉ số quan trọng, “phản ánh tất cả các rủi ro ngoại trừ lạm phát trong tương lai”, đang ở mức tương đương với giai đoạn 2003-2007, khi tỷ lệ nợ trên GDP chỉ bằng một nửa so với hiện tại.
Các nhà đầu tư trái phiếu kho bạc vẫn tin tưởng vào đô la là tiền tệ dự trữ và xem trái phiếu kho bạc là một lựa chọn tương đối an toàn, theo ông Colas.
Nguồn: cafef.vn